کتاب تعاملی چیست؟
​​​​​​​(هر آنچه باید دربارهٔ یادگیریِ باکیفیت‌تر و ساده‌تر از طریقِ کتابِ الکترونیکیِ هوشمند بدانید)

برای فهمیدنِ معنای کتابِ تعاملی بهتر است به تفاوتش با کتابِ معمولی فکر کنیم. یک کتابِ معمولی یک محصولِ چاپی یا الکترونیکی است که شما چیزهایی که در آن نوشته شده است را می‌خوانید و زمانی که چند صفحه را خواندید، کتاب را کنار می‌گذارید تا بعد از چند دقیقه یا چند ساعت یا چند روز برگردید و ادامه‌اش را بخوانید. اما کتابِ تعاملی این‌طور نیست. یعنی فقط شما نیستید که کتاب را می‌خوانید، کتاب هم کارهایی می‌کند! 
کتاب تعاملی ممکن است چاپی باشد. مثل کتاب‌هایی که در آن رمزهایی نهفته شده است که اگر آن‌ها پیدا کنید به صفحات خاصی از کتاب راهنمایی می‌شوید و اتفاق‌هایی میفتد که اگر آن رمزها را پیدا نکرده باشید آن اتفاق‌ها را متوجه نخواهید شد.  شاید حتی لازم باشد تغییراتی در کتاب ایجاد کنید (مثلاً برخی صفحات را گرم کنید تا رازی آشکار شود یا لازم باشد بخشی از صفحه‌ای را بِبُرید و به صفحه‌ٔ دیگری بچسبانید). 
مشهورترین نوع کتاب تعاملی کتاب‌های تعاملیِ الکترونیکی‌اند. یعنی شما چیز چاپ‌شده‌ای در دستتان ندارید و باید با موبایل یا کامپیوتر آن کتاب را بخوانید (آن هم شما را بخواند!) در اینجا با این نوع کتاب‌ها کار داریم. 
کتاب‌های الکترونیکیِ تعاملی معمولاً هوشمندند. یعنی با توجه به خواستهٔ شما پاسخ‌های متفاوت می‌دهند. با توجه به موضوعِ کتاب و درخواستِ شما از کتاب و عملکردِ شما در طولِ خواندنِ کتاب،  واکنش‌هایی به شما نشان می‌دهد.  مثلاً ممکن است به شما امتیاز دهد یا پیشنهاد دهد صفحهٔ دیگری از کتاب را بخوانید تا این بخش را متوجه شوید. 

تعریف کتابِ تعاملی به زبان ساده

​​​​​​​کتابِ الکترونیکیِ
​​​​​​​ تعاملی

​​​​​​​کتابِ چاپیِ
​​​​​​​ تعاملی

​​​​​​​کتابِ الکترونیکی
​

​​​​​​​کتابِ چاپی
​

کتابِ تعاملی برای من چه کاری می‌کند؟​​​​​​​

مهمترین ویژگیِ کتابِ تعاملی این است که شما را تنها نمی‌گذارد. خیلی وقت‌ها که کتابی را می‌خوانیم سخت است بفهمیم چه بخش‌هایی را یاد گرفته‌ایم یا هنوز باید بیشتر وقت بگذاریم. تمرین‌هایی که حل کردیم کافی بوده؟اگر هم بخواهیم بیشتر تمرین کنیم باید برویم کتابِ دیگری بخریم. کتابِ تعاملی این مشکلات را برطرف می‌کند. یعنی در طولِ خواندنِ کتاب حواسش به شما هست و هرجایی لازم باشد پیشنهاد می‌دهد که چه کار کنید تا اوضاع بهتر شود. به طور مرتب هم مي‌توانید گزارش هایی بگیرید از اینکه وضعیتِ یادگیریتان چگونه است و چه کارهایی برای بهتر شدن لازم است؟ به علاوه محتوای کتابِ تعاملی نامحدود است. از آنجایی که این کتاب چاپی نیست، مشکلی هم برای اضافه شدن محتوا ندارد. یعنی هر تعدادسؤال، ویدیو، متن یا تمرین که لازم باشد به کتاب  اضافه می‌شود پس مشکل کمبودِ محتوای آموزشی و تمرینی  اساساً در کتابِ تعاملی وجود ندارد. 
به جز موارد بالا کتاب تعاملی برای اینکه خواننده را تنها نگذارد کارِ مهمِ دیگری هم می‌کند: از شکل‌های متنوعِ محتوا (متن، ویدیو، پرسش‌وپاسخ، آزمون، فایلِ صوتی و ...) استفاده می‌کند تا افراد با شیوه‌های مختلفِ یادگیری موضوع موردِ نظر را به بهترین نحو یاد بگیرند. 
یکی دیگر از راه‌هایی که کتاب تعاملی نمی‌گذارد تنها بمانید این است که تالارهایی برای گفت‌و‌گو ایجاد می‌کند تا دارندگانِ کتاب دربارهٔ یک موضوع بحث کنند یا سؤل‌های خود را بپرسند. تمامِ کسانی که این کتاب را دارند و معلم‌هایی که در تیم انستیتو ریاضیات سیستان هستند می‌توانند، به این سؤالات پاسخ دهند.

هرگز تنها نمی‌مانید

از کجا بدانم کتابِ تعاملی به درد من می‌خورد یا نه؟

در حالِ حاضر روندِ آموزش و یادگیری در جهان به سمتِ  الکترونیکی‌تر و اینترنتی‌تر شدن است. همچنین آمارهایی وجود دارد از اینکه مدارس و معلم‌ها و اولیا و دانش‌آموزان در کشورهای مختلف، هرچه بیشتر به محتواهای تعاملی روی می‌آورند که این روند با نتیجهٔ تحقیقاتِ دانشگاهی هم سازگار است چون این تحقیقات بر ارزش چنین محتواهایی تأکید دارند. اما مسئله فقط این نیست که با دنیا و نتایجِ علمی همراه باشیم. مسئلهٔ مهم‌تر این است که چطور می‌توانیم روندِ یادگیریِ خودمان را بهبود بدهیم و باکیفیت‌تر و ساده‌تر مطالب را یاد بگیریم. حتماً در روندِ یادگیری با مسايلی دست و پنجه نرم می‌کنید. اگر فکر می‌کنید برای مدیریت کردنِ مسائلِ  زیر به کمک نیاز دارید، کتابِ تعاملی بهترین انتخاب [یا شاید هم تنها انتخاب] برای شماست. (با خودتان صادق باشید!)

Ʃ می‌خواهید در آزمون‌های ورودی و مسابقاتِ ریاضی شرکت کنید اما نمی‌دانید کدام کتاب است که آرشیو همهٔ این‌ها را یکجا دارد.

Ʃ معمولاً برای شما کار ساده‌ای نیست که تشخیص دهید ضعفتان در کدام بخشِ ریاضی است و برای برطرف کردنش راه مطمئنی ندارید.

Ʃ در انتخاب کردنِ کتابِ مناسب مشکل دارید و گاهی فکر می‌کنید باید گلچینی از همهٔ کتاب‌ها را لازم دارید. 

Ʃ دوست دارید زمان‌هایی با ویدئو، زمان‌هایی با خواندنِ متن و زمان‌هایی با تمرین و آزمون مطالب را یاد بگیرید. 

Ʃ دیدنِ نتایجِ تمرین‌ها و آزمون‌هایی که داده‌اید در همان لحظه برایتان مهم است و می‌خواهید پاسخ‌های استباهتان را ببینید و اصلاح کنید. 

Ʃ تمایل دارید گاهی وقت‌ها سؤالاتی که دارید را از هم‌پایه‌ای‌های خودتان در سراسر ایران یا از معلم‌های ریاضی بپرسید تا به بهترین جواب برسید.

برای اینکه بیشتر با کتاب تعاملی ریاضی آشنا شوید، به چه مطالبی در این مقاله خواهیم پرداخت؟